

Esas No: 2021/16558
Karar No: 2022/1884
Karar Tarihi: 02.03.2022
Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/16558 Esas 2022/1884 Karar Sayılı İlamı
8. Hukuk Dairesi 2021/16558 E. , 2022/1884 K.Özet:
Dava, tapuda Orman Yönetimi tarafından yapılan uygulama sonucu tespit edilen taşınmazın orman niteliğiyle tescil edilmesinin iptali ve davacı yararına tapuya tescil edilmesi istemiyle açılmıştır. Mahkeme, davanın derdestlik nedeniyle reddetmiştir. Ancak, geçmişteki bir davanın konusunun ve sebebinin aynı olduğu gerekçesiyle hüküm bozulmuştur. Hüküm, 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca bozulmuştur. Dava şartı olan derdestliğin bulunmaması nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir ve karar kesinleşmiştir. HUMK'un 440/I maddesi gereğince, taraflar kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunabilirler. Kanun maddeleri ise şöyledir: HMK 114/1-ı, HMK 115, HUMK 187/4, HUMK 428, HUMK 440/I.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali Ve Tescil
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın dava şartı yokluğu nedeni ile reddine karar verilmiş olup, hükmün davacı ... Yönetimi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Çekişmeli ... İli ... İlçesi ... Mahallesinde bulunan 2733 parsel sayılı 1.555,00 m² yüzölçümündeki parsel, 3402 sayılı Kanun'un 22. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi hükmüne göre yapılan uygulama kadastrosunda, 28074 ada 57 parsel sayılı taşınmaz, 1.554,85 m² yüzölçümü ve yeni haritası ile malik hanesi “tapu kütüğünde olduğu gibi” şeklinde tesbit edilmiştir.
Davacı ... Yönetimi, 26.10.2010 tarihinde parselin yörede 3116 sayılı Kanun hükümlerine göre 1941 yılında yapılıp kesinleşen orman tahdidinde orman sınırları içinde bırakıldığını belirterek, tesbitinin iptali ve orman niteliğiyle ... adına tapuya tescili istemiyle kadastro mahkemesinde dava açmıştır.
Mahkemece davanın kesin hüküm nedeni ile reddine karar verilmiş; hüküm, Orman Yönetimi tarafından temyiz edilmekle Yargıtay (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesinin 19.11.2013 tarihli ve 2013/2367 Esas, 10343 Karar sayılı kararıyla hükmün araştırmaya yönelik olarak bozulmasına, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına verilmiştir.
Kadastro Mahkemesince bozma kararından sonra yeniden yapılan yargılama sonucu Orman Yönetiminin 22/2-a uygulamasına yönelik davasının reddine, dava konusu taşınmazın uygulama tutanağındaki gibi tapuya tesciline, mülkiyete yönelik dava yönünden Mahkemenin görevsizliğine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmeksizin kesinleşmiş, davacı ... Yönetiminin talebi üzerine dosya asliye hukuk mahkemesine gönderilmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın derdestlik nedeni ile reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... Yönetimi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre eldeki dava, kesinleşmiş tahdide dayalı tapu iptali ve tescil istemlerine ilişkindir.
HMK'nin 114/1-ı maddesinde aynı davanın, daha önceden açılmış ve halen görülmekte (derdest) olmaması dava şartları arasında düzenlenmiştir. Derdestlik; dava açılmasının usul hukuku bakımından ortaya çıkardığı sonuçlardan biridir. Aynı konuda, aynı taraflar arasında, aynı dava sebebine dayanarak daha önce bir dava açılmış ve bu dava görülmekte ise, aynı konunun yeni bir dava konusu yapılması mümkün değildir. Çünkü; aynı konuda iki dava açılmasında davacının korunmaya layık bir menfaati yoktur. Daha önce HUMK'un 187/4'de ilk itiraz olarak nitelenen bu husus HMK'nin 114/1-ı hükmü ile dava şartı haline getirilmiştir. Aynı Kanun'un 115. maddesi uyarınca, taraflar dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebileceği gibi, mahkemece de davanın her aşamasında kendiliğinden gözetilerek, dava şartı noksanlığının tespiti halinde davanın usulden reddine karar verilmesi gerekir.
Somut olayda, Mahkemece derdestliğe konu olduğu belirtilen dava dosyası incelendiğinde; çekişmeli taşınmaza ilişkin olarak, eldeki dosya davalısının bayii ... tarafından tapu kaydına ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak ..., ... Belediye Başkanlığı ve Orman İdaresine husumet yöneltilerek tapusuz taşınmazın tescili istemi ile açılan dava nedeniyle ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1997/25 Esas, 1999/194 Karar sayılı dosyasında yapılan yargılama sonunda taşınmazın orman sayılmayan yerlerden olduğu, davacının dayandığı tapu kaydı kapsamında kaldığı ve davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla mülk edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verildiği, verilen kararın Yargıtay denetiminden geçerek 25.04.2000 tarihinde kesinleştiği ve taşınmazın 2733 parsel numarası altında ... adına tescil edildiği; bilahare 16.05.2000 tarihinde ... tarafından davalı ...'e satış sureti ile devredildiği, akabinde davalı ... ve müdahil davalı ... İdaresi tarafından yargılamanın yenilenmesi istemiyle ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/524 Esas sayılı dosyası ile dava açıldığı ve davanın halen derdest olduğu anlaşılmıştır.
Hal böyle olunca, Mahkemece ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/524 Esas sayılı dosyası ile temyize konu dosyanın konusu ve sebebinin aynı olmadığı, ancak yargılamanın yenilenmesi davası sonucunda verilecek karar ile eldeki dava bağlantılı bulunduğundan; sözü edilen yargılamanın yenilenmesi davası bekletici mesele yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken bu husus gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Davacı ... Yönetimi vekilinin temyiz itirazları, yukarıda gösterilen sebeplerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 02.03.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
