Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/16583 Esas 2022/4691 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dava, kullanım kadastrosu kesinleşerek tapuya tescil edilen taşınmazın uyuşmazlık konusu kısmının zilyetlik hukuksal nedenine dayanılarak zilyetliğin tespiti ve şerhin düzeltilmesi istemine ilişkindir. Davacı, kendisiyle davalı arasında yarı yarıya satın aldıkları taşınmazın kaydının tamamının davalının adına olmasına karşı çıkarak, kaydın iptalini istemiştir. Mahkeme, davanın kısmen kabulüne karar vermiş ve taşınmazın tapu kaydında olduğu gibi hazine adına tesciline hükmetmiştir. Ancak, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan istinaf başvuruları sonrasında, davanın usulden reddine karar verilmiştir. TMK'nin 705/1. maddesi gereğince, taşınmaz mülkiyetinin kazanılması tescille olur ve malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi için mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle, idarece satış sözleşmesi yapılmış olması davanın dinlenme olanağını ortadan kaldırmayacağından, Bölge Adliye Mahkemesi'nin davanın usulden reddine karar vermesi yanlış olmuştur. 4721 sayılı TMK'nin 705/1. maddesi uyarınca, taşınmaz mülkiyetinin kazanılması için tapu kütüğüne tescil şart olduğundan, bu maddede belirtilen koşulların yerine getirilmemesi durumunda yapılan satış sözleşmesi geçersizdir.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Kullanım Kadastrosu
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... Anadolu 25. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında ... Anadolu 25. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen dava sonucunda verilen hükme karşı dahili davalı Hazine vekili ile davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine, dahili davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmiş olup, bu kez davacı vekili tarafından Bölge Adliye Mahkemesi kararı temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı ..., davalı ... ile birlikte 1988 yılında 1/2 hisse olarak dava konusu 120 ada 26 parsel sayılı taşınmazı satın aldıklarını, 417,18 metrekarelik yerin yarısının kendisinin olması gerekirken davalının bu yerin tamamını kendi üzerine yazdırdığını belirterek davalı ile beraber satın aldıkları yerin 1/2 hissesinin davalı adına olan kaydın iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ..., davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, ... İli Sultanbeyli İlçesi ... Mahallesi 120 ada 26 parsel sayılı dava konusu taşınmazın beyanlar hanesindeki "işbu taşınmaz bahçe ve üzerindeki bir ve iki katlı bina ...'in kullanımındadır şeklindeki kullanım şerhinin iptali ile "işbu taşınmazın 130 metrekarelik kısmı ...'ın, 287,18 metrekarelik kısmı ise ...'in fiili kullanımındadır" şeklinde şerh verilmesine, fazlaya dair istemin reddine, dava konusu taşınmazın tapu kaydında olduğu gibi hazine adına tesciline karar verilmiş, hükme karşı dahili davalı Hazine ve katılma yolu ile davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi'nce davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, dahili davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, ... Anadolu 25. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/142 Esas, 2019/301 Karar sayılı ve 02.07.2019 tarihli kararının HMK'nin 353/(1)-b.2 maddesi gereğince kaldırılmasına, dava konusu taşınmazın devri sağlanmamış ise de idarece yapılan satış işlemi iptal edilmediğinden davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kullanım kadastrosu kesinleşerek tapuya tescil edilen taşınmazın uyuşmazlık konusu kısmının zilyetlik hukuksal nedenine dayanılarak zilyetliğin tespiti ve şerhin düzeltilmesi istemine ilişkindir.
Tüm dosya içeriği ve toplanan delillerden, dava konusu ... İli Sultanbeyli İlçesi ... Yesevi Mahallesi, 120 ada, 26 parsel sayılı taşınmazın, 417,18 m2 yüzölçümünde, bahçe vasfıyla, 28.09.2010 tarihli kadastro işlemi ile Hazine adına tescil edildiği, beyanlar hanesinde 6831 sayılı Orman Yasa'sı 2/B maddesi uyarınca Hazine adına orman sınırları dışına çıkarıldığı ve "iş bu taşınmaz bahçe ve üzerindeki 1 ve 2 katlı bina ...'in kullanımındadır." şerhinin bulunduğu, taşınmazın 6292 sayılı Yasa gereğince düzenlenen doğrudan satış sözleşmesi ile davalı ...'e satış işleminin yapıldığı, satış bedelinin bir kısmının tahsil edildiği, davacının, taşınmazın uyuşmazlık konusu kısmının zilyedi olduğu iddiasına dayanarak eldeki davayı açtığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, her ne kadar ... Bölge Adliye Mahkemesince, taşınmazın devri sağlanmamış ise de idare tarafından dava konusu taşınmazın satış sözleşmesinin yapıldığı ve idarece yapılan satış işlemi de iptal edilmediği gerekçesi ile, Yerel Mahkemece verilen kabul kararı kaldırılarak, davanın usulden reddine karar verilmiş ise de bu görüşe katılma olanağı bulunmamaktadır. Şöyle ki, 4721 sayılı TMK'nin 705/1. maddesi; "Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebri icra, işgal, kamulaştırma halleri ile kanunda öngörülen diğer hallerde mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak bu hallerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır." hükmünü amirdir. O halde, bahsi geçen madde uyarınca, taşınmaz mülkiyetinin kazanılması için tapu kütüğüne tescil şart olduğundan, idarece satış sözleşmesi yapılmış olması davanın dinlenme olanağını ortadan kaldırmayacağından, Bölge Adliye Mahkemesince, tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde toplanmış delillere göre işin esasının incelenmesi gerekirken, davanın usulden reddine karar verilmesi yanlış olup, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesine gönderilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 18.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.